Poradnik

W pierwszej kolejności, konieczne jest ustalenie kiedy zawarta została umowa sprzedaży pojazdu. Wynika to z wejścia w życiue dnia 25.12.2014r. Ustawy o prawach konsumena, na mocy której dokonano istotnych zmian dotyczących dochodzenia roszczeń z tytułu wad rzeczy sprzedanych. Jeśli umowa została zawarta najpóźniej dnia 24.12.2014 r. lub wcześniej, zastosowanie znajdą przepisy sprzed nowelizacji. Jeśli umowa została zawarta dnia 25.12.2014 r. zastosowanie znajdą nowe przepisy.

Następnie należy ustalić jakie przepisy będą miały zastosowanie do naszej sprawy. Strony transakcji (gdzie "(K)" to kupujący, a "(S)" to sprzedawca) mogą być następujące:

1. konsument (K) - przedsiębiorca (S),
2. przedsiębiorca (K) - przedsiębiorca (S)
3. os. fizyczna niebędąca przedsiębiorcą (K) - osoba fizyczna niebędąca przedsiębiorcą (S)

Sytuacja nr 1 będzie miała miejsce przede wszystkim, gdy kupimy samochód od komisu lub w salonie, a zakup nie został dokonany na potrzeby prowadzonej przez nas działalności gospodarczej. Sytuacja nr 3 to klasyczna transakcja pomiędzy dwiema osobami nieprowadzącymi działalności gospodarczej. Niestety ma również miejsce często, gdy komis samochodowy chce uniknąć odpowiedzialności z tytułu sprzedaży konsumenckiej i podsuwa do podpisania umowę podpisaną in blanco przez właściciela samochodu, którym jest osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej.

Należy więc dokładnie zbadać kto jest stroną umowy, gdyż takie działanie komisu może utrudnić dochodzenie ewentualnych roszczeń.

Jeśli do Twojej sytuacji mają zastosowanie przepisy dotyczące kupującego niebędącego konsumentem, w pierwszej kolejności należy ustalić, czy w umowie nie wyłączono uprawnień kupującego z tytułu rękojmi. Jednak nawet gdyby wyłączenie takie nastąpiło, to możemy dowodzić, że sprzedawca zataił wadę. Zatajenie może sprowadzać się do zaniechaniatj. nie poinformowania kupującego o istotnych okolicznościach, o których sprzedawca wiedział.

W przypadku realizacji roszczeń przez konsumenta, wyglądają one podobnie jak opisane wyżej roszczenia podnoszone przez pozostałych kupujących. Konsument dysponuje natomiast następującymi, dodatkowymi udogodnieniami:

• szersza gama roszczeń: obok odstąpienia od umowy lub żądania obniżenia ceny możliwe jest też żądanie naprawy lub wymiany pojazdu (art. 560 § 2 k.c.),
• domniemanie uznania roszczenia konsumenta za uzasadnione, w przypadku nieustosunkowania się do niego przez przedsiębiorcę w terminie 14 dni od daty otrzymania go (art. 561[5] k.c.),
• domniemanie niezgodności towaru z umową, jeśli wada została stwierdzona w okresie roku od dnia wydania pojazdu kupującemu (art. 556[2] k.c.),
• brak możliwości wyłączenia lub ograniczenia uprawnień kupującego z tytułu rękojmi (art. 558 § 1 k.c.),
• dłuższy bieg terminu przedawnienia niektórych roszczeń (art. 568 § 2 k.c.).

Trzeba stanowczo podkreślić, że uprawnień konsumenta nie można wyłączyć (w przeciwieństwie do uprawnień kupujących niebędących konsumentami). Wszelkie postanowienia o niewnoszeniu roszczeń przez kupującego, umieszczane przez sprzedawców na fakturach lub umowach są nieważne jako klauzule niedozwolone.

W efekcie nowelizacji przepisów dotyczących rękojmi, usunięto wymóg zawiadomienia sprzedawcy o wadzie w określonym terminie od momentu powzięcia wiedzy o wadzie. Jedynie kupujący będący przedsiębiorcami powinni zawiadomić sprzedawcę o wadzie niezwłocznie po powzięciu wiedzy o niej (art. 563 § 1 k.c.).

Pozostawiono natomiast (z modyfikacjami) terminy na dochodzenie roszczeń (odstąpienie, obniżenie ceny, naprawa lub wymiana), które mogą być sformułowane wraz z zawiadomieniem sprzedawcy o wadzie lub też dopiero po zawiadomieniu o wadzie. Co do zasady dochodzenie roszczeń możliwe jest w terminie X.

Najczęściej sprzedawca będzie kwestionował swoją odpowiedzialność lub grał na zwłokę. Dochodzenie od niego roszczeń, nie uniemożliwia korzystania z wadliwego pojazdu. Należy jednak dokumentować wszelkie naprawy i poniesione koszty (faktury, paragony, oświadczenia i dane mechaników), tak aby możliwe było ich późniejsze dochodzenie od sprzedawcy.

Forma dochodzenia roszczeń może być różna. Możliwe jest skierowanie do sądu pozwu lub zawezwania do próby ugodowej. Jeśli kupujący decyduje się na wniesienie powództwa, przygotowanie pozwu powinien zlecić prawnikowi, ponieważ każdy stan faktyczny umożliwia dobranie innych środków prawnych i zastosowanie innych przepisów. Przykładowo w przypadku braku środków do prowadzenia sprawy możliwe jest skorzystanie ze zwolnienia od kosztów sądowych albo wytoczenie powództwa jedynie o część roszczenia. Z tej drugiej opcji może skorzystać osoba, która nie będzie mogła skorzystać ze zwolnienia od kosztów.